Συνολικές προβολές σελίδας

Τετάρτη 9 Μαΐου 2012

Οι αρετές και η αποχή από τα πάθη


Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός: Βιβλίο Πρώτο - Σύντομος δρόμος προς απόκτηση των αρετών και αποχή των παθών 
Τίποτε άλλο δεν σκοτίζει το νου, λέει ο Μέγας Βασίλειος, όσο η πονηρία, και τίποτε δε φωτίζει το νου, όσο η ανάγνωση στην ησυχία. Τίποτε δεν οδηγεί πιο γρήγορα στον πόνο της ψυχής, όσο η ενθύμηση του θανάτου.  

Δεν υπάρχει άλλος συντομότερος δρόμος για την απόκτηση της αρετής, από τη μόνωση και τη συγκέντρωση του νου. Ούτε για την ευγνωμοσύνη και την ευχαριστία, από τη μελέτη των δωρεών του Θεού και των δικών μας αμαρτιών. Ούτε για την αύξηση των ευεργεσιών, από τον έπαινό τους. 

Τίποτε άλλο δεν προσφέρει τόσο συχνά σωτηρία ακούσια, όσο οι πειρασμοί. Ούτε υπάρχει πιο σύντομος δρόμος προς το Χριστό, δηλαδή προς την απάθεια και τη σοφία του Πνεύματος, από το βασιλικό δρόμο, εκείνον δηλαδή που σε όλα απέχει από υπερβολές και ελλείψεις. 

Ούτε άλλη αρετή μπορεί να επιτύχει το θείο θέλημα τόσο, όσο η ταπεινοφροσύνη και η εγκατάλειψη κάθε δικού μας νοήματος και θελήματος. Ούτε υπάρχει άλλος συνεργός σε κάθε καλό έργο, σαν την καθαρή προσευχή. Ούτε άλλο εμπόδιο για απόκτηση των αρετών, σαν τον περισπασμό και το μετεωρισμό της διάνοιας, έστω κι αν είναι σε πολύ μικρό βαθμό.

Όση καθαρότητα έχει κανείς, τόσο φαίνεται ότι αμαρτάνει πιο πολύ, γιατί βλέπει. Και όσο πιο πολύ αμαρτάνει, τόσο σκοτίζεται, και ας φαίνεται ότι έχει καθαρότητα. Και πάλι, όση γνώση έχει, τόσο φαίνεται σαν να μην έχει. Και όσο δε γνωρίζει την άγνοιά του και τη μερική πνευματική του γνώση, τόσο νομίζει πώς είναι γνωστικός. 

Και όσο υπομένει τις θλίψεις ο αγωνιστής, στο βαθμό αυτό θα νικήσει τον εχθρό. Και όσο καλό αγωνίζεται κανείς να κάνει σε μία ημέρα, τόσο χρεωστεί όλες τις ημέρες της ζωής του, λέει ο άγιος Μάρκος. Αν δηλαδή δική του είναι η δύναμη και η προθυμία, η χάρη είναι του Θεού. Και γι' αυτό, αφού μπορούσε όταν ήρθε η χάρη, τι καύχηση μπορεί να έχει ο άνθρωπος αυτός; Επειδή νομίζει ότι μπορεί μόνος του να κάνει κάτι καλό, και κατακρίνει άδικα εκείνους που δεν μπορούν. 

Εκείνος που απαιτεί κάτι από τον πλησίον του, είναι πιο δίκαιο να απαιτεί από τον εαυτό του μάλλον. Όπως εκείνοι που αμαρτάνουν οφείλουν να τρέμουν γιατί παρόργισαν το Θεό, έτσι και αυτοί που τους σκέπασε και τους φύλαξε η χάρη για την αδυναμία τους και την ετοιμότητά τους προς απόγνωση, οφείλουν να τρέμουν περισσότερο γιατί χρεωστούν πολλά. Και όσο μεγάλος γκρεμός είναι η άγνοια των Γραφών, λέει ο άγιος Επιφάνιος, τόσο μεγαλύτερο κακό είναι η εν γνώσει παράβαση.

Είναι σπουδαιότερο να ευεργετεί κανείς μιά ψυχή με το λόγο παρά με την προσευχή και να κάνει υπομονή όταν αδικείται από τον πλησίον του, για να μη στενοχωρείται αυτός που αδικεί, αλλά να του ικανοποιήσει το θέλημα στον καιρό της ταραχής του, όπως λέει ο άγιος Δωρόθεος, και έτσι να σηκώνει το βάρος του πλησίον από ευσπλαχνία για την ψυχή του και να προσεύχεται γι' αυτόν, ποθώντας τη σωτηρία του και οποιοδήποτε άλλο αγαθό, σωματικό και ψυχικό. 

Και αυτή είναι η καθαρή ανεξικακία, η οποία καθαρίζει την ψυχή και την ανυψώνει στο Θεό. Γιατί η θεραπεία του ανθρώπου είναι ανώτερη από κάθε εργασία και κάθε αρετή. Ούτε υπάρχει μεγαλύτερη και τελειότερη μεταξύ των αρετών από την αγάπη του πλησίον. 

Σημάδι της αγάπης αυτής είναι όχι μόνο το να μην έχει κανείς κάτι που ο άλλος το έχει ανάγκη, αλλά και το θάνατο γι' αυτόν να υπομένει με χαρά, σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου (Ιω. 15,13), και αυτά να τα θεωρεί σαν χρέος· και εύλογα. 

Γιατί καθένας χρεωστεί να αγαπά τον πλησίον μέχρι θανάτου όχι μόνο γιατί έχει την ίδια φύση μ' αυτόν, αλλά και για το υπέρτιμο αίμα που έχυσε για μας ο Χριστός, που έδωσε και την εντολή της αγάπης του πλησίον. Μην είσαι φίλαυτος, λέει ο άγιος Μάξιμος, και θα είσαι φιλόθεος· μη γίνεσαι αυτάρεσκος, και θα είσαι φιλάδελφος. 

Η αγάπη λοιπόν αυτή προξενείτε από την ελπίδα. Η ελπίδα είναι να πιστεύει κανείς αδίστακτα με όλη τη διάνοια, ότι οπωσδήποτε θα επιτύχει εκείνο που ελπίζει. Και αυτή πάλι γεννιέται από τη βέβαιη πίστη, δηλαδή από το να μη φροντίζει κανείς διόλου για τη ζωή του ή το θάνατό του, αλλά όλη τη φροντίδα να την αφήσει στο Θεό, όπως προείπαμε για εκείνον που θέλει να επιτύχει την απάθεια με τα σημάδια, στα οποία η πίστη είναι θεμέλιο. 

Όποιος έχει αυτή την πίστη, οφείλει να σκέφτεται ότι όπως ο Θεός δημιούργησε τα πάντα και μαζί με αυτά, κι εμάς από την ανυπαρξία από άκρα αγαθότητα, έτσι θα οικονομήσει οπωσδήποτε και την ψυχή και το σώμα μας, όπως Αυτός γνωρίζει.

(πηγή: Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ. Αντώνιος Γαλίτης, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, 1986,  Γ’ τόμος, σελ. 142-144). 

1 σχόλιο:

ΠΛΗΘΩΝ είπε...

Πάρα πολύ ενδιαφέρων ανάρτηση , πριν γράψω οτιδήποτε πρέπει να γράψω για το τι είναι για μένα ο Θεός , δεν είναι ο Θεός (Ολον ) οι θεοί όλων των θρησκειών ,

φαίνετε ξεκάθαρα ότι ήταν πλάσματα ασύλληπτα πιο εξελιγμένα από τον άνθρωπο και δικαιολογημένα αναφέρονται σαν θεοί αλλά είναι εμφανές ότι δεν είναι το Όλον ,

γιατί το Όλον δεν διαχωρίζει πιστούς με άπιστους καλούς με κακούς γιατί είναι το ίδιο σύνολο ( δηλαδή αν μεταφορικά το σώμα μου είναι το Όλον δεν γίνετε να στρέφω ας πούμε το αριστερό μου χέρι (ισραηλίτες ) εναντίον του δεξιού μου χεριού ( αιγύπτιοι ) ενώ είναι φυσιολογικό να το κάνω αν είμαι ένα υπερφυσικό όν σε σχέση με τους ανθρώπους και για κάποιο λόγο προτιμώ τους ισραηλίτες αλλά είμαι και εγώ μέρος του Όλον ,

τώρα αν με λένε Γιαχβέ , Αλλάχ , βούδα ή Δία ή δεν υπήρξα ποτέ .


Το Όλον είναι στην ουσία το Εμείς και όλα τα Εγώ, το σημαντικό είναι να μπορέσουμε να διακρίνουμε το εγώ της ψυχής μας ως κομμάτι του Εμείς που είναι ο Θεός (Όλον ) δηλαδή η μαγική συνύπαρξη του Εγώ με το εμείς ,

κατά τη γνώμη μου δεν μπορεί να γίνει διαχωρισμός και να υπάρξει ύπαρξη μόνο με το Εγώ ή μόνο ως μέρος του εμείς χωρίς το εγώ ,

το ένα ή το άλλο όταν είναι μόνο του είναι ανυπαρξία .

Άρα οι ελεύθερες ψυχές δημιουργούν δρόμους δικούς τους και δεν ακολουθούν δρόμους που πιστεύονται ως σωστοί και αδιαπραγμάτευτοι και οδηγούν σε απρόσωπα εμείς .

Μόνο σαν ελεύθερη ψυχή ( ΕΓΩ) μπορούμε πλέον αν τα καταφέρουμε να υπάρξουμε μέσα στο σύνολο ΕΜΕΙΣ ( Ο Θεός , Όλον ) , αν μπούμε στο ΕΜΕΙΣ χωρίς το ΕΓΩ (ελεύθερη ψυχή ) αλλά μόνο ως σύνολο αυτό στην ουσία είναι ανυπαρξία για το ΕΓΩ ,

η ψυχή μας ως κομμάτι του θεού (όλον) υπήρχε και πριν την συνειδητοποιήσουμε ως ΕΓΩ και θα υπάρχει και μετά ακόμα και αν χάσουμε το ΕΓΩ ,

γιατί κανένα κομμάτι του θεού δεν χάνετε ποτέ , απλά χάνετε ως ΕΓΩ και ίσως αργότερα γίνει ένα διαφορετικό ΕΓΩ , αλλά αυτό που νιώθουμε τώρα θα έχει χαθεί .

Τα blog μου
Φιλοσοφω
http://filosofv.blogspot.com/

ΕΛΛΗΝ ΟΝΟΜΑ
http://ellhnonoma.blogspot.com/

ΕΛΛΗΝ ΖΩΗ
http://ellhn-zwh.blogspot.com/

Ο παικτης.τυχερα παιχνιδια και οχι μονο.
http://paikths.blogspot.com/

φωτογραφιες ζωης
http://fwtografieszwhs.blogspot.com/

Ο θετικός ο αρνητικός και Ο ουδέτερος
http://uet-arn-oud.blogspot.com/

Το σχόλιο μου είναι μία καθαρά προσωπική και ερασιτεχνική άποψη και δεν φέρει καμία δημοσιογραφική ή επιστημονική τεκμηρίωση ,
αν σας κινήσουν το ενδιαφέρον αυτά που γράφω μη τα δεχτείτε χωρίς να τα ψάξετε μόνοι σας , μπορεί να είναι όλα λανθασμένα .